Een kind moet onbezorgd kunnen leven. Hoe anders was dat bij Simon Verkade (26). Na een heftige vechtscheiding van zijn ouders ging het de jaren erna steeds slechter met hem. Uiteindelijk belandt hij in een zware depressie. Na een periode van intensieve therapie vond hij zichzelf en kreeg hij zin in het leven. “Ik heb altijd de hoop gehouden dat het leven ook anders kan zijn.”
“Mijn jeugd was niet makkelijk”, vertelt Simon. “Er waren veel spanningen en ruzies in ons gezin. Als kind werd ik vaak in een positie geplaatst die echt ongezond is. Daarnaast kreeg ik nooit de bevestiging van mijn vader waar ik zo naar verlangde. Iedereen was altijd beter dan ik. Dat maakte me zo onzeker en ongelukkig. Dat gevoel zat diep geworteld.”
Vechtscheiding
Als Simon twaalf jaar is, gaan zijn ouders uit elkaar. “Het kon niet langer meer. Een lange, moeilijke periode brak aan. Je kunt de situatie gerust een vechtscheiding noemen, waar wij als kinderen tussen stonden. Zowel mijn vader als mijn moeder wilden hun gelijk bewijzen aan mij. Ik koos voor mijn moeder, want mijn vader was voor mij op dat moment de slechterik. Daardoor ging mijn vader nog meer bewijzen dat mijn moeder fout zat. Dat vond ik heel moeilijk. Ik was kind en wilde niet opgezadeld worden met hun problemen. Uiteindelijk heb ik het contact met hem verbroken. Ik had het graag anders gezien, maar ik wilde verder met mijn leven. Zeker in de puberteit heb ik een vader gemist.”
Loyaal
Ook met zijn moeder ontstaan er de nodige struggles. “Direct na de scheiding was ik onhandelbaar. Ik had manipulatief gedrag en haalde het bloed onder de nagels van mijn moeder en stiefvader vandaan. Ik ging in therapie en mijn gedrag veranderde 180 graden. Ik wilde alles perfect doen en werd daardoor heel pleasend naar mijn moeder. Simpelweg omdat ik bang was om het fout te doen. Ik wilde haar niet nog meer verdriet doen. Mijn moeder was vanuit haar geloofsovertuiging ook erg zwart-wit. Iets was goed of fout en er was geen ruimte om daarin zelf mijn eigen weg te vinden. Ik kon mezelf niet ontwikkelen. Eigenlijk ben ik nooit puber geweest. Ik was te loyaal naar mijn moeder. Tot mijn 21e heb ik gedaan wat ze vroeg en bekeek ik de wereld vanuit haar bril. Ik heb mezelf volledig weggecijferd. Nu heb ik geleerd dat er ook nuances zijn. Dat we niet te snel moeten oordelen. Ook al heb je een andere mening, dan nog kun je met elkaar door een deur. Want iedereen doet ertoe.”
Eenzaam
Simon kon niet toelaten wie hij was en waarvoor hij stond. Hij raakte zichzelf daardoor kwijt. Dat maakte hem diep ongelukkig. “Ik werd depressief. Ik kon de vastigheid in mezelf niet vinden. Het dan weer bij mijn moeder zijn en dan weer bij mijn vader had ook zijn weerslag op mij. Bovendien verhuisden we naar een klein dorp. Ik heb daar nooit een vriendengroep opgebouwd. Ik kwam er gewoon niet tussen, mede door mijn grote onzekerheid. Ook in de kerk vond ik weinig aansluiting. Soms werd er aan mij gevraagd of ik vanavond nog uitging. Dan dacht ik: ik wil wel, maar ik heb niemand om mee te gaan. Ik heb me heel eenzaam gevoeld. Ik dacht ook dat mensen mij maar raar vonden, mij niet mochten. Ik keek negatief naar de wereld en dacht dat mensen zo ook naar mij keken. Ik was altijd bezig met wat anderen van mij vonden. Gelukkig had ik wel wat losse vrienden verspreid over het land.”
Presteren
In de loop der jaren gaat het steeds slechter met Simon. “Ik liep tegen steeds meer dingen aan. Ik liep vast in studie en werk. Ik voelde me in bijna alles wat ik deed ongelukkig. Ik stopte dan ook snel weer met een baan en ging weer naar de volgende job. Ik nam de verantwoordelijkheid te serieus en werd daardoor nog ongelukkiger en somberder. Ik kon niet staan voor wie ik was, dus werd ik nog meer onzeker. Ik voelde dat ik moest presteren en liep op mijn tenen. Ik had ook steeds het perfecte plaatje in mijn hoofd: studeren, werken, trouwen en een gezin. Ik liep voorbij aan het feit dat ik ook aan mezelf mocht werken. Elke keer wist ik dat het anders kon, maar het lukte me niet. Dat ik moest veranderen, was voor mij een feit.”
Honderd grenzen
Nog lange tijd probeert Simon het hoofd boven water te houden, maar het wordt steeds zwaarder. “Als ik wakker werd, moest ik eerst over honderd grenzen. Ik kon eigenlijk niet meer, maar ik moest door. Ik sleepte mezelf voort in alles wat ik deed. Leuke dingen deed ik nog wel, maar die werden overschaduwd door donkere wolken. Je weet dat het leuk is, maar je ervaart het niet zo. Ik zat in mijn hoofd en niet in mijn lichaam. In het weekend kon ik het vaak wel loslaten, maar ik was allesbehalve gelukkig. Ik had op een gegeven moment een baan in de buitendienst. Elke ochtend voordat ik naar mijn werk ging, zat ik huilend bij mijn moeder. Ze was bemoedigend en meelevend, net als mijn vrienden. Maar ondanks de steun blijf je alleen. Ze kunnen het rotgevoel niet van je wegnemen, hoewel een luisterend oor erg fijn is. Soms was het echt uitzichtloos en wist ik niet meer wat ik met mijn leven moest. Ik heb misschien wel honderd keer aan zelfmoord gedacht. Het bleef gelukkig bij gedachten. Ik heb altijd de hoop gehouden dat het leven ook anders kan zijn.”
Groepstherapie
Er was een moment waarop Simon echt realiseerde dat het zo niet langer kon. “Ik kreeg een relatie met mijn inmiddels ex-vriendin. Ik liep tegen zo veel dingen aan. Ik kreeg paniekaanval na paniekaanval. Ik had tussendoor al wat therapie gehad, maar die werkte niet voldoende. Ik vroeg via de huisarts om intensievere therapie. Bij ‘de fontein’ kreeg ik drie dagen in de week MBT-therapie. Hoewel dat zwaar was, gaf het me ook rust. Hoewel ik van mezelf nog veel moest, hoefde dat daar niet. Ik mocht toegeven dat ik me rot voelde, dat ik niet meer kon. Ik hoefde mezelf niet meer te bewijzen. Ik mocht mezelf zijn. De groepstherapie die ik daar kreeg, vond ik heel fijn. Je loopt veel sneller tegen jezelf aan en je leert van anderen. Er is ook een bepaalde saamhorigheid met mensen die zich hetzelfde voelen. Confronterend was het dat zij soms beter wisten te verwoorden wat ik voelde en hoe ik iets zou kunnen aanpakken. Eigenlijk ben je elkaars therapeut.”
Gevormd
Een jaar lang krijgt Simon intensieve therapie bij ‘de fontein’. “Ik heb daar geleerd om geduldig met mezelf te zijn. Ik hoef niet alles in een keer te kunnen en mag dingen een kans geven. Ik hoef ook niet direct verandering te zien én ik mag lief zijn voor mezelf. Deze dingen kon ik soms pas veel later toepassen, toen ik beter in mijn vel zat. Gaandeweg het proces vielen de puzzelstukjes op hun plek. Ik leerde ook genuanceerder naar de wereld en naar de situatie thuis te kijken. Nu zie ik dat niet alles somber was en dat er ook goede dingen aan bijvoorbeeld mijn vader waren. Deze donkere periode heeft me gevormd tot wie ik nu ben. Ik heb mezelf echt leren kennen. Ik ben Simon die genuanceerd naar de wereld kijkt en zonder oordeel zichzelf en zijn naaste wil omarmen. Door therapie heb ik keuzes kunnen maken die bij mij passen en die ik leuk vind. Het gevaar was dat ik weer iets groots wilde doen, dat ik moest presteren. Maar na lange tijd niet gewerkt te hebben, ging ik aan de slag bij een klimpark en zwembad. Dat heeft me veel opgeleverd: nieuwe vrienden en veel zelfvertrouwen. Inmiddels doe ik de studie social work en werk ik als jongerenwerker. Dat had ik nooit voor mogelijk gehouden. Ik kan meer dan ik altijd dacht. Ook ben ik op mezelf gaan wonen. Dat is een goede stap geweest. Mijn gedragsverandering zie ik ook in het sporten terug. Het presteren daarin hoeft niet meer. Ik doe het omdat ik het leuk vind. En als ik sport, eet ik gezonder. Beide helpen mee aan mijn mentale gezondheid. Soms wordt er iets getriggerd waardoor ik minder in mijn vel zit. Maar mede dankzij de inzichten die ik heb opgedaan, lukt het mij te blijven zoeken naar stabiliteit.
Tijd
Simon wil anderen inspireren met zijn verhaal. “Als je je rot voelt, probeer er dan met iemand over te praten. Vertel jezelf en anderen dat je je zo voelt. In onze maatschappij kan dat lastig zijn, maar je hoeft je niet te schamen. En als je aan jezelf gaat werken, probeer dan niet direct verandering te verwachten. Mijn heftige jeugd heeft grote invloed op mijn leven gehad. Dat kan niet op de een of andere dag opgelost worden. Gun jezelf de tijd. Aan jezelf werken, is ook werken. En al voelt het nog zo uitzichtloos, het leven kan beter en mooier worden. Veranderen en de regie terugkrijgen, is mogelijk. Dat heb ik zelf ook zo ervaren.”
Ja, ik herken in het verhaal mijn eigen verdriet, al is het niet hetzelfde verhaal.
Ik heb een boekje geschreven over wat ik mee gemaakt heb, geschreven toen ik 70 was, ben nu 75 jaar. Heb veel meegemaakt in mijn leven, vanaf mijn jeugd tot nu toe.
Zonder liefde grootgebracht, in een gezin met 9 kinderen, omdat ik AdHD had, wat toen nog niet bestond, was ik “onhandelbaar”.