“Ik raakte in paniek bij het zien of ruiken van brand”

“Ik ben anderhalf jaar behandeld voor angst- en paniekklachten en somberheid. Ik vertel graag mijn verhaal, maar eigenlijk heb ik het liever over de oplossingen dan over de problemen”, is een van de eerste dingen die Elise zegt. En dat typeert haar. Gezien haar verleden is het best bijzonder dat ze zo positief in het leven staat.

Elise’s vader kampt al zijn hele leven met psychische problemen. Ook is hij sinds een aantal jaar ongeneeslijk ziek. Haar moeder kreeg een aantal jaren geleden een burn-out en ook haar zusje kwam vorig jaar met een burn-out thuis te zitten. “Het is dus niet zo verwonderlijk dat ik ook op een gegeven moment bij een hulpverlener terecht kwam. Anderhalf jaar geleden heb ik zelf hulp gezocht voor somberheid, angstklachten en omdat ik mezelf sneed.

Spanning

Mijn leven lang heb ik de spanningen thuis gevoeld. Toen ik klein was niet zo bewust als nu, maar ik herinner me dat ik vaak buikpijn en hoofdpijn had en regelmatig ziek thuis zat. Ik denk dat dit lichamelijke uitingen waren van de spanningen in het gezin. Toen ik ouder werd ging ik mezelf snijden om de spanning wat minder te voelen. Maar ik wist dat dit geen oplossing was, en ik besloot hulp te zoeken. Eerst in gesprek met de vertrouwenspersoon op school. Haar heb ik gevraagd of zij een christelijke hulpverlener kende; zij wees me op Eleos. Vervolgens ben ik naar mijn huisarts gegaan voor een verwijzing.

Ik heb bewust voor christelijke zorg gekozen. Mijn geloof is zo’n groot onderdeel van mijn leven en van wie ik ben, dat ik het erg belangrijk vond dat een hulpverlener dit ook zou begrijpen. Ze hoefden niet precies te snappen hoe mijn geloof eruit zag, maar wel dat God onmisbaar is in mijn leven.

Tijdens de behandeling hebben we vooral gewerkt aan oplossingen en niet aan het uitpluizen van mijn problemen. Daar ben ik blij mee, want het verleden speelt wel een rol in de problemen die ik had, maar het is niet iets waar ik in wil blijven hangen. Daarnaast zijn de meeste oorzaken van mijn problemen ook niet op te lossen met een behandeling. Door de gesprekken heb ik geleerd hoe ik mijn angst en paniek hanteerbaar is; ik weet hoe ik het op een gezonde manier kan uiten.

Trauma

Mijn behandeling bestond vooral uit gesprekken, maar ik heb ook EMDR gehad. Bij EMDR ga je door oefening terug naar herinneringen uit het verleden en leer je ze een plek te geven in je leven. Toen mijn hulpverlener me uitlegde wat EMDR was, vroeg ik me af of dit wel geschikt was voor mij. EMDR is immers voor mensen met ernstige traumatische ervaringen, de gebeurtenis in mijn leven was toch niet zo erg dat je het traumatisch noemt?

Ik raakte in paniek bij het zien of ruiken van brand. De oorzaak hiervan kon ik wel bedenken: de brand in ons huis vroeger. Toen ik elf jaar was, is op oudejaarsavond de bovenverdieping van ons huis in brand gevlogen. Ik was op dat moment samen met mijn ouders en zusje bij mijn oom en tante. Maar toen mijn vader gebeld werd, hoorde ik aan zijn stem dat er wat ernstigs was gebeurd. Mijn nichtje kwam naar boven en ik vroeg haar wat er aan de hand was. ‘Niets ergs’, antwoordde ze, maar ik kon in haar ogen zien dat ze iets verzweeg.

Op het moment van de brand was ik niet thuis, dus ik heb het vuur zelf niet gezien. Daarom dacht ik dat de angsten die ik had, hier niet vandaan konden komen. Tijdens de EMDR-sessie bleek dat de brand wel degelijk impact heeft gehad op mijn leven.

Na de brand was ons huis onbewoonbaar. Daarom hebben we op verschillende plekken in ons dorp gewoond. In appartementen, maar ook in hotels. Voor veel mensen klinkt dit misschien leuk, maar ik vond het vreselijk. Wij zaten hele dagen met elkaar in een kleine ruimte. Moet je je voorstellen, samen op de kamer met een moeder met een burn-out en een vader die ook psychische problemen heeft. Dat was erg heftig. Door de behandeling heb ik ontdekt dat hier mijn angst voor alles wat met vuur te maken heeft, is begonnen.

EMDR hielp me om dit trauma te verwerken en op een goeie manier om te gaan met vuur en rook. Maar ik ben blij dat het bij een paar EMDR-sessies bleef. Want hoewel EMDR me verder heeft geholpen, voelde ik me na de behandeling steeds zo’n emotioneel wrak. Ik vond dat best moeilijk.

Toekomst

En nu studeer ik in een andere stad. Ik heb hopelijk binnenkort een eigen kamer. Dit voelt als een nieuwe stap en ik heb ontdekt dat ik dit nu ook aankan. Ik ga wonen en studeren in een plaats waar mensen mijn geschiedenis en achtergrond niet kennen. In mijn huidige woonplaats zien veel mensen mij als het meisje dat hulp heeft gehad en waar het thuis niet altijd even makkelijk ging. In mijn nieuwe woonplaats start ik met een schone lei. Ik kan hier mezelf zijn en het leuk hebben. Natuurlijk zal ik mijn verleden op een gegeven moment delen met mensen, maar ik kan wel zelf bepalen wanneer en met wie ik dit deel. Hoe de toekomst er verder uitziet weet ik natuurlijk niet, ik ga waar de Heer me wil hebben. Ik heb vertrouwen in de toekomst en vertrouwen in God.”

*Elise heet in het echt anders