De 26-jarige Marieke heeft al heel wat jaren met opnames en therapie achter de rug. Naast de professionele zorg die ze krijgt, doet ze mee in een herstelgroep. Die groep motiveert haar om heel praktische stappen te blijven zetten naar de toekomst. ‘In de herstelgroep gaan we niet diep graven naar onze problemen, maar kijken we met z’n allen naar een oplossing.’

Het gesprek met Marieke vindt plaats op een zorgboerderij, waar ze ruim een jaar geleden één middag in de week begon, maar inmiddels drie dagdelen per week werkt. Deze plaats is heel belangrijk in haar herstel van depressie en posttraumatische stress. ‘Als ik hier niet was komen werken, dan vraag ik me af of ik zou staan waar ik nu ben’, stelt Marieke. ‘Hier ben ik even geen cliënt, maar word ik gezien als werknemer. We moeten met elkaar zorgen dat de boel draait. Ik heb grote stappen gezet: toen ik hier voor het eerst kwam, was ik doodsbang voor paarden. Op dit moment verzorg ik een paard dat onrustig is en niet stil blijft staan. Dat vind ik nu juist leuk.’ Ondertussen heeft Marieke haar angst zo overwonnen, dat ze zelfs op de rug van een paard stapt en rijles heeft.
Open en eerlijk
Stappen zetten in herstel, daar draait het ook om in de herstelgroep waaraan Marieke dit jaar als deelnemer begon. En om gelijkwaardigheid, zoals ze die ook ervaart op de zorgboerderij. Er is geen onderscheid tussen herstelgroepleider en deelnemer. ‘In een gesprek met mijn persoonlijk begeleider, blijft zij toch de professional en ik de cliënt. Ze helpt me goed, maar het voelt toch anders. De herstelgroepleiders zijn open over wat ze zelf hebben meegemaakt. Bovendien komt wat in de herstelgroep wordt besproken in geen enkele rapportage terug, wat ervoor zorgt dat ik ook echt open en eerlijk durf te zijn.’
Oplossing centraal
Marieke woont vanwege haar psychische klachten begeleid in een woonvorm van Eleos, waar ze meedoet in de eerste herstelgroep die daar van start is gegaan. ‘Hier gaan we niet diep graven naar onze problemen, maar kijken we met z’n allen naar een oplossing.’ Ze vervolgt: ‘De regel binnen onze woonvorm is dat we problemen alleen met begeleiders bespreken. Dat wordt heel strikt gevolgd en dat snap ik. Maar als ik hier niet zou wonen, zou ik mijn buurvrouw ook wel eens om hulp vragen of haar helpen. Ik begrijp dat je dat in een woonvorm niet voortdurend moet doen en ook niet altijd bij dezelfde buurvrouw, maar toch. Waar het in de herstelgroep om draait, is om steun te zoeken bij elkaar. Dus ik zie nu in dat ik die ander niet opzadel met mijn probleem, maar leer in de herstelgroep de ander beter kennen waardoor ik zie dat hij of zij met hetzelfde probleem worstelt’, legt Marieke uit.
Elkaar ondersteunen
Ze noemt direct een concreet voorbeeld: ‘Komende vrijdag is mijn agenda leeg. Ik weet dat ik daar moeite mee heb en dat de kans groot is dat ik de hele dag in bed beland. Ik weet ook dat dat funest voor me is en dat ik me daar niet beter van ga voelen. Door de herstelgroep weet ik dat iemand anders worstelt met de middagen en dan ook gemakkelijk in bed gaat liggen. Zij vindt het ook lastig om iets in haar huishouden te doen, terwijl ik dat juist leuk vind. Daarom heb ik haar nu gevraagd of ik vrijdag om 13.30 bij haar mag aanbellen. Als ze dan nog iets wil schoonmaken, kan ik haar daarbij helpen en anders gaan we samen iets anders doen. Ik vind het mooi om elkaar op die manier te kunnen ondersteunen.’
Hersteldoel
Elke deelnemer aan de herstelgroep draagt tijdens een van de acht bijeenkomsten een eigen hersteldoel aan. ‘Mijn hersteldoel was om vaker naar buiten te gaan en fysiek bezig te zijn. We staan niet stil bij waar mijn angst vandaan komt om naar buiten te gaan. Wat er gebeurt, is dat iedereen lekker meedenkt in wat ik kan doen om meer naar buiten te gaan. En doordat iedereen meedenkt, denk ik zelf ook actiever na over oplossingen.’
Praktische stapjes
Wat Marieke soms irriteert in de professionele zorg, is dat behandelaars volgens haar doorschieten in de veronderstelling dat ze haar vooral moeten helpen alles zelf op te lossen. ‘Dat ze mij moeten laten nadenken. Ik denk dan: als ik zelf had geweten hoe ik mijn problemen moest oplossen, dan zat ik hier niet. De vervelendste vraag vind ik dan ook: “Wat zou je zelf willen?” Ik weet vaak wel wat ik wil, maar niet hoe je dat bereikt! Daar gaat de herstelgroep juist over. Over de praktische stapjes die ertussen zitten om je doel te bereiken. Het uitgangspunt in de herstelgroep is niet je probleem, maar de oplossing.’
‘Onderhoudstherapie’
De herstelgroep doet Marieke nu erg goed. ‘De herstelgroep is mijn stok achter de deur. De groep werkt als mijn externe geweten. Doordat ik dingen deel, weten mijn groepsgenoten waar ik mee bezig ben en komen ze er op terug. Bovendien gaat het in de herstelgroep ook over wat er goed gaat, doordat we een rondje maken en antwoord geven op de vragen wat ‘goed en nieuw’ was voor je. Dat motiveert. Ik zie de herstelgroep als een soort onderhoudstherapie na jarenlange intensieve therapie.’
Andere stappen
In de woonvorm waar Marieke woont, start zowel in januari als in september een herstelgroep. Ze sluit niet dat ze een volgende keer weer mee gaat doen. Er blijven nieuwe leerdoelen te maken, andere stappen te zetten. En uiteindelijk wil Marieke misschien wel meer. ‘Het liefst zou ik iets willen doen met mijn eigen ervaringen, als ervaringsdeskundige. Ik zou het mooi vinden als ik iets voor anderen zou kunnen betekenen die hetzelfde hebben meegemaakt als ik. Voor nu is dat nog niet haalbaar. Met mijn depressie gaat het de goede kant op, maar er komt nog traumaverwerking aan. Voor nu leef ik met de dag. Maar wie weet leid ik op een dag zelf een herstelgroep.’
Wow, mooi hoe sterk je geworden bent. Geeft mij hoop. Dank daarvoor